غده تیروئید چیست و اختلالات تیروئید چه عوارض و نشانه هایی بر بدن دارد؟
در این مقاله قصد داریم در ارتباط با غده تیروئید و مسائلی از جمله کم کاری تیروئید و پرکاری تیروئید و از این دست بپردازیم بنابراین اگر به دنبال نشانه‌های مخفی بیماری تیروئید و یا عوارض و علائم ظاهری آن هستید در ادامه این مقاله با ما همراه باشید.
غده تیروئید چه وظیفه ای به عهده دارد و از آن چه می‌دانیم؟
غدد مختلفی در درون بدن وجود دارد که هر یک وظیفه مخصوص به خود را به عهده دارد و در این میان غده تیروئید یکی از مهم‌ترین‌هاست چرا که هورمون‌های زیادی را تولید کرده و وارد گردش خون بدن شما می کند. هورمون‌هایی که توسط غده تیروئید تولید می‌شوند بسیار مهم هستند و برای بدن ضروری می‌باشد. اگر هورمون‌هایی که توسط غده تیروئید تولید می‌شوند کمتر و یا بیشتر از سطح مجاز تولید شده باشند اختلالات و بیماری‌های متفاوتی بروز پیدا می کند که در این باره سخن خواهیم گفت اما نکته‌ای که قابل توجه است این است که به هر دو اختلال تیروئید می گوییم.
غده تیروئید در کجا قرار دارد و نقش آن چیست؟
اگر بخواهیم بگوییم غده تیروئید در کجا قرار دارد باید گفت که این غده دقیقاً در زیر پوست گردن بدن شما واقع شده است. این غده یک اندام کوچک بوده که تقریباً با شکل پروانه‌ای در امتداد نای پیچیده شده است. اگر هورمونی که توسط غده تیروئید در بدن شما تولید می‌شود بیش از حد مجاز باشد آن را پرکاری تیروئید و اگر میزان هورمونی که غده تیروئید در بدن شما تولید می‌کند کمتر از حد مجاز باشد آن را کم کاری تیروئید می‌نامیم که اگر به هر یک از این دو مبتلا باشید بلافاصله باید به پزشک مراجعه کنید وکمتر از حد مجاز باشد آن را کم کاری تیروئید می‌نامیم که اگر به هر یک از این دو مبتلا باشید بلافاصله باید به پزشک مراجعه کنید و این بیماری را جدی بگیرید . اهمیت این غده و مسائل مرتبط با تیروئید سبب شده که در ۴ خرداد ماه با روز جهانی تیروئید مواجه باشیم و این روز در تقویم ثبت شود.
اگر با خواب آلودگی و یا کاهش میزان تعریق و حتی سطحی از فراموشی و یا خارش پوست و سیاهی زیر چشم مواجه هستید ممکن است به کم کاری تیروئید دچار شده باشید. اگر با تپش قلب و یا ظرف عضلانی و یا اختلال در خواب و میزان تعریق زیاد مواجه شده باشید ممکن است به پرکاری تیروئید دچار شده باشید.
چه کسانی و در چه گروه‌های سنی با بیماری تیروئید مواجه می شوند؟
بیماری تیروئید ممکن است هر کسی را درگیر کند و به سن و یا کودک بودن و یا مرد و یا زن بودن ارتباطی ندارد ممکن است در ابتدای تولد شما با کم کاری تیروئید در کودک خود مواجه باشید و یا در پیری و بعد از کهولت سن با پر کاری تیروئید مواجه شوید و این موضوع اصلاً مربوط به گروه سنی خاصی نیست و این نکته قابل توجه است که بروز بیماری تیروئید تقریباً تا ۱۰ برابر در زنان بیشتر از مردان رخ می‌دهد.
نمونه های دیگری از بیماری تیروئید وجود دارد همانند تیروئیدیت که در واقع در زمانی رخ می‌دهد که غده تیروئید شما پس از التهابات فراوان متورم شود. یک نوع تیروئیدیت نیز وجود دارد که پس از دوران بارداری ممکن است رخ دهد ولی نکته اینجاست که در این حالت این وضعیت پس از چند هفته و یا چند ماه به حالت عادی برمی‌گردد و بیماری از بین می‌رود. باید به این نکته نیز اشاره کنیم که ممکن است کودک شما در بدو تولد با کارکرد نامناسب غده تیروئید درگیر باشد و معمولاً از هر ۵۰۰۰ نوزاد یک نفر به این بیماری مبتلاست بنابراین این روزها عموماً از نوزادان در بیمارستان آزمایش غربالگری برای تشخیص کم کاری و یا پرکاری تیروئید و یا احیاناً بیماری‌های دیگر گرفته می‌شود تا اگر مشکلی وجود داشت بلافاصله شناسایی شود.
چه راه‌های تشخیصی برای تشخیص اختلالات تیروئید وجود دارد؟
عموماً پزشکان از آزمایش های کلسی تونین و یا آنتی بادی‌های مربوط به تی پی او و یا تی جی که به آنتی بادی‌های تروگلوبین معروف هستند برای شناسایی اختلالات تیروئیدی استفاده می کنند. آزمایش اولتراسوند نیز که از امواج صوتی با فرکانس بالا استفاده می‌کند برای تشخیص مسائل مختلفی از جمله وجود اختلالات تیروئیدی توسط پزشکان مورد استفاده قرار می‌گیرد. هورمون محرک تیروئید که tsh نامیده می‌شود اولین آزمایشی است که توسط پزشکان برای تشخیص اختلالات تیروئید در مراجعان به کار می‌رود. در حقیقت وجود تی اس اچ بالا بیانگر اختلال کم کاری تیروئید و تی‌اس اچ پایین بیانگر ترشح بیش از حد هورمون توسط غده تیروئید می‌باشد.
افزایش حجم حرکات روده‌ای در بیمارانی که مبتلا به پرکاری تیروئید هستند اذیت کننده به نظر می‌رسد و در حقیقت هضم سریع غذا ممکن است منجر به از دست دادن آب و یا مشکلات روحی روانی برای بیمار شود. از طرف دیگر مشکلات قرمزی چشم و سوزش چشم که معروف به بیماری گریوز می‌باشد از اثراتی است که بیماری پرکاری تیروئید بر بیماران به جای می‌گذارد.
اگر بیماری خود ایمنی داشته باشید و یا در اثر مسائل ژنتیکی با کم کاری تیروئید مواجه باشید باید درمان مناسب را هرچه سریع‌تر شروع کنید و پزشک برای شما بهترین راه حل را انتخاب خواهد کرد.
تشخیص پرکاری تیروئید با روش‌های مختلفی اعم از معاینات پزشکی و یا سونوگرافی و اسکن تیروئید وجود دارد و شما پس از تشخیص اینکه علائمی از علائم اولیه در بدن شما رخ داده است می‌توانید به پزشک متخصص مراجعه کنید تا بهترین درمان برای شما را مشخص کند.
رژیم غذایی نامناسب چه تاثیری بر کم کاری و یا پرکاری تیروئید دارد؟
متاسفانه عادت بد غذایی و رژیم‌های غذایی روزانه نامناسب و فقیر از ریز مغزی ها همانند عناصری همچون ید سبب شده است که اختلالات تیروئیدی در جوامع بشری افزایش یابد. غده تیروئید برای عملکرد صحیح خود به مقادیر کافی از ریز مغذی‌ها و منابع مناسب همانند ید نیازمند خواهد بود.
برای جمع‌بندی در این قسمت می‌توانیم بگوییم اگر تغییرات ناگهانی در میزان وزن خود داشتید و یا اختلالات و یا مشکلاتی در ضربان قلب برای شما رخ داد ممکن است علامت اولیه آن اختلال تیروئید باشد. در برخی از افراد میزان گرمایی و یا سرمایی بودن آنها بیانگر این است که دچار اختلال تیروئید هستند. اگر شما به علائم ظاهری اختلال تیروئید مواجه بودید و به پزشک مراجعه کنید پزشک ممکن است برای کم کاری تیروئید دارویی همانند لوتروکسین در دوزهای مختلف برای شما تجویز کند و یا اگر به پرکاری تیروئید دچار بودید برای شما جراحی را انتخاب کند. باید دقت کنید که مصرف هرگونه دارو در زمان مواجهه با تیروئید حتماً باید با نظر پزشک متخصص انجام شود و از مصرف دارو به صورت خود سرانه جدا پرهیز کنید. همانطور که گفتیم در درمان های کم کاری تیروئید قرص هایی همانند لووتروکسین به شدت و علائم بیماری مورد استفاده قرار می گیرد اما اگر می‌خواهید به سراغ طب سنتی بروید روش‌های درمانی متفاوتی برای بیماران وجود دارد و با استفاده از مفاهیم مربوط به بلغم بدن و استفاده از روغن های همانند روغن بادام برای شما درمان های متفاوتی در نظر گرفته می‌شود. در این قسمت توجه شما را به چند ماده غذایی جلب می‌کنیم که برای کم‌کاری تیروئید مناسب است. ین ماده‌ای که در اینجا می‌توانیم به آن اشاره کنیم رازیانه است رازیانه در فرم دمنوش و یا مواد غذایی دیگری که در آن از رازیانه استفاده می‌شود به شما کمک می‌کند تا هیپوتیروئیدی نسبتاً درمان شود و مشکل شما را برطرف کند. از طرف دیگر زعفران نیز برای بهبود خلق و خوی رفتاری شما و همچنین کم کاری تیروئید موثر بوده و همچنین سبب افزایش نشاط در شما خواهد شد. برخی از متخصصین تغذیه اشاره می‌کنند که اگر شما دچار بیماری کم کاری تیروئید هستید نباید به صورت خام کرفس را مصرف کنید بنابراین اگر دچار کم‌کاری تیروئید هستید باید مصرف کرفس را بسیار محتاطانه انجام دهید.