سینوزیت نوعی التهاب است که باعث درد، فشار و ورم در سینوس ها می گردد. این بیماری باعث انسداد و یا پر شدن سینوس ها شده که معمولا در اثر سرماخوردگی و آنفلوانزا به وجود می آید. این عارضه معمولا بین 2 تا 3 هفته خود به خود خوب می شود اما اگر طولانی شود باید به پزشک مراجعه کرد.
سینوزیت چیست؟
ساختارهایی پرزمانند و کوچک به نام مژگان وجود دارند که به حرکت مایع مخاطی در پرده های سینوس و به سمت خروجی کمک می کنند. تمام حفره های سینوس به بینی متصل هستند تا به حرکت هوا و مایع مخاطی کمک کنند. عفونت ها یا حساسیت ها باعث ملتهب شدن، قرمز شدن و ورم کردن بافت ها می شوند که به این حالت سینوزیت می گویند.
سینوزیت یا عفونت سینوس ها به التهاب حفرات خالی در راه های هوایی بینی می گویند که می تواند ناشی از آلرژی، عفونت یا تحریک سینوس ها توسط مواد شیمیایی یا ذرات بسیار ریز باشد. عفونت سینوسی توسط افراد به یکدیگر انتقال داده نمی شود.
علائم و نشانه‌های سینوزیت
علائم سینوزیت حاد در بزرگسالان اغلب ناشی از سرماخوردگی می باشد که بهبود پیدا نمی کند و یا با گذشت 5 الی 7 روز بیشتر نیز می گردد. برخی از نشانه های این بیماری شامل موارد زیر می باشد:
- تب
- سردرد
- درد دندان
- گلودرد
- جوش
- بوی بد دهان یا از بین رفتن بویایی
- خستگی و احساس دائمی بیماری
- سرفه که اغلب در شب بدتر می شود
- احساس فشار و درد در پشت چشم
- گرفتگی و ترشحات بینی
علائم سینوزیت مزمن همان علائم سینوزیت حاد هستند که خفیف تر می باشند و بیشتر از 12 هفته طول می کشد.
علائم و نشانه های سینوزیت در کودکان نیز شامل موارد زیر می باشند:
- تب بالا به همراه ترشحات تیره بینی که حداقل 3 روز به طول می انجامد.
- بیماری سرماخوردگی که بهبود یافته است و شروع به وخیم تر شدن می کند.
- ترشحات بینی که با سرفه همراه است و یا ممکن است بدون آن باشد و بیش از 10 روز به طول می انجامد و بهبودی از آن حاصل نمی شود.
علت سینوزیت چیست؟
در استخوان بندی تمام افراد حفره هایی پر از هوا وجود دارد که به آن سینوس می گویند. سینوس ها در استخوان بدنی گونه، پیشانی و کف جمجمه قرار دارند. به جز هوا، ماده مشخصی به نام موکوس که ترشحات مخاطی هستند درون سینوس ها وجود دارد. زمانی که مجراهای سینوس ها بسته شوند یا بیش از حد موکوس تولید شود زمینه برای مبتلا شدن به سینوزیت فراهم می آید. در این شرایط باکتری ها، ویروس ها یا قارچ ها می توانند سینوس ها را هدف قرار دهند و باعث عفونت و التهاب آن ها گردند. به این حالت عفونت و التهاب در سینوس ها می گویند.
دسته‌بندی سینوزیت
۱.۱براساس موقعیت
4 نوع سینوس وجود دارد که در این گروه قرار می گیرد:
سینوس پیشانی: این سینوس در استخوان پیشانی و بالای چشم قرار می گیرد. این سینوس ها معمولا از سن 7 سالگی به بعد به وجود می آیند و در واقع انسان تا سنین 5 الی 10 سالگی سینوس پیشانی ندارد. بروز سینوزیت در این ناحیه باعث مبتلا شدن به سردرد و فشار در همین نقاط یعنی بالای چشم ها می شود.
سینوس اسفنوئید: محل قرارگیری این سینوس در پشت چشم ها و نقطه مرکزی استخوان جمجمه، در زیر غده هیپوفیز می باشد. سینوزیت اسفنوئید باعث احساس درد و فشار در ناحیه پشت چشم می شود. این سینوس ها در سنین بلوغ به وجود می آیند.
سینوس اتموئید: محلی که این سینوس در آن قرار گرفته است بین چشم، بینی و در استخوان اتموئید می باشد. این سینوس ها از ابتدای تولید با انسان هستند و تا سن 18 سالگی نیز دارای رشد می باشند. سینوزیت ناشی از عفونت اتموئید باعث درد و فشار در نواحی بین بینی و چشم می شود.
سینوس فکی: سینوزیتی که ناشی از عفونت سینوس های فکی می شود باعث بروز درد در گونه می شود. این سینوس ها در زیر چشم و استخوان گونه انسان قرار دارند.
۱.۲براساس دوره
سینوزیت مزمن: حداقل زمانی که برای علائم این نوع سینوزیت وجود دارد 12 هفته می باشد اما فرد ممکن است تا ماه ها یا حتی سال ها از نشانه های آن رهایی پیدا نکند.
سینوزیت حاد: مدت زمان تداوم این عارضه معمولا 2 الی 3 هفته می باشد ممکن است حتی کمتر از 10 روز باشد.
سینوزیت حاد مکرر: زمانیکه علائم سینوزیت حاد بیشتر از 4 بار در سال رخ دهد و مدت زمان ادامه دار بودن آن نیز کمتر از 2 هفته باشد می گوییم سینوزیت حاد مکرر اتفاق افتاده است. برای این نوع سینوزیت از عنوان سینوزیت راجعه نیز استفاده می شود.
سینوزیت زیر حاد: وقتی علائم سینوزیت بین 4 الی 12 هفته طول بکشد می گویند که سینوزیت زیر حاد رخ داده است.
۲سینوزیت حاد
یکی از انواع شایع سینوزیت، نوع حاد آن می باشد و می توان گفت هر فرد در طول عمر خود عفونت سینوسی حاد را تجربه کرده است. سینوس حاد معمولا همراه با سرماخوردگی می باشد که در ویروس های آن نشانه ای از سینوزیت مشاهده نمی شود و تنها باعث التهاب سینوس ها و متورم شدن آن ها می شود. ممکن است سینوزیت حاد در اثر عفونی شدن گوش میانی رخ دهد. به طور کلی سینوس ها و گوش میانی کاملا استریل هستند اما در نواحی نزدیک آن ها مانند بینی و دهان، باکتری هایی وجود دارد که در شرایط نرمال، مخاط توسط مژک های ریزی که وجود دارد در طی پوشش بینی و راه های تنفسی به حرکت در می آید که این کار باعث می شود که سینوس ها همواره تمیز نگه داشته شوند. حرکت این مژک های ریز، همراه با ضربان و حرکاتی به سمت جلو و عقب است تا بتوانند میکروب ها، گرد و غبار و هر عنصر حساسیت زایی را که به ناحیه وارد می شود را به سمت حفره بینی، پشت حلق یا معده هدایت کند. اگر این مژک ها از کار بیفتند چه می شود؟ بدیهی است که عفونت به سرعت جایگیری می کند و با بروز سرماخوردگی معمولی، امکان اینکه باکتری ها روی سطح غشای مخاطی سینوس ها باقی بمانند افزایش پیدا می کند. درنتیجه باعث ایحاد سینوزیت چرکی می شود.
منابع مورد استفاده
https://drjafari.net//