سندرم خستگی مزمن به عنوان اختلال عملکرد ایمنی بدن نیز شناخته می شود. این یک شرایط گیج کننده پزشکی است که معمولا در زنان 30 تا 50 ساله دیده می شود. این شرایط ممکن است هر فردی را تحت تاثیر قرار دهد. بیش از یک میلیون نفر در ایالات متحده به این بیماری دچار هستند. کاهش استرس و ایجاد آرامش در زندگی، ماساژ، یوگا، تنفس عمیق و مدیتیشن می تواند به کنترل این بیماری کمک نماید.
سندرم خستگی مزمن چیست؟
سندرم خستگی مزمن (CFS) یک نوع اختلال پیچیده است که با خستگی شدید مشخص می شود و هیچ علت مشخصی ندارد. این سندرم با هیچ بیماری پزشکی قابل توضیح نیست. خستگی ممکن است با فعالیت های جسمی یا روانی بدتر شود اما با استراحت بهبود پیدا نکند. این بیماری همچنین به عنوان بیماری تحمل سیستمیک (SEID) یا آنسفالومیلیتیت میالژیک (ME) نیز شناخته می شود. علت خستگی مزمن ناشناخته است اگرچه تئوری های بسیاری درمورد عفونت های ویروسی تا استرس روانی درمورد آن وجود دارد اما برخی از متخصصان نیز معتقدند که ممکن است ترکیبی از این عوامل باعث ایجاد این سندرم شوند. آزمایش واحدی برای تایید تشخیص آن وجود ندارد اما پزشک می تواند برای رد یا تایید کردن بیماری های مشابه دیگر انواع آزمایشات پزشکی را انجام دهد.
علائم سندرم خستگی مزمن چیست؟
- توانایی انجام فعالیت های معمول نسبت به قبل از شروع بیماری بسیار کاهش می یابد. این افت سطح فعالیت با خستگی رخ می دهد و باید 6 ماه یا بیشتر طول بکشد.
- بدتر شدن علائم با انجام فعالیت های بدنی یا ذهنی که قبل از بیماری مشکلی ایجاد نمی کردند. پیش بینی میزان فعالیتی که باعث تشدید بیماری می شود برای فرد دشوار است و این کاهش اغلب 12 تا 48 ساعت بعد از فعالیت بروز پیدا می کند. عود و یا سقوط ممکن است برای روزها یا هفته ها و حتی بیشتر به طول بینجامد. این به عنوان بیماری بعد از ورزش (PEM) نیز شناخته می شود.
- ایجاد مشکلات خواب. فرد بعد از خواب هنوز هم احساس خستگی بعد از خواب شبانه کافی را دارد یا ممکن است برای خوابیدن یا در خواب ماندن تلاش زیادی انجام دهد.
علاوه بر این یکی از علائم زیر نیز باید وجود داشته باشد:
- سبکی سر در حالت ایستاده یا نشسته، سرگیجه، غش، ضعف یا تغییرات بینایی در این حالت.
- ایجاد مشکلات تفکر و حافظه (اختلال عملکرد شناختی، گاهی اوقات با عنوان مه مغزی توصیف می شود.)
علت سندرم خستگی مزمن
این بیماری دلیل واحدی ندارد. با این وجود متخصصین از چندین دلیل برای ایجاد آن نام برده اند:
- کاهش قند خون
- برخی عفونت های ویروسی
- تغییراتی در سطح هورمون های هیپوفیز یا هیپوتالاموس
- فقر آهن
- سابقه ابتلا به آلرژی
- اختلال عملکرد ایمنی
- کاهش فشار خون
- برخی از افراد مبتلا به سندرم خستگی یک اختلال فشار خون دارند که باعث می شود رفلکس غش کردن را تشدید کند.
- پژوهشگران متوجه شده اند که این سندرم ممکن است به دلیل یک عفونت مانند سرماخوردگی ایجاد شود و یا به مدت کوتاهی بعد از ایجاد یک استرس شدید شروع شود. این بیماری در آغاز ممکن است تدریجی شروع شود و مشکل قبلی نداشته باشد مثل بیماری آنفلوانزا.
- این بیماری ممکن است با یک ویروس از نوع روترویروس ارتباط داشته باشد. به گزارش هلث دی نیوز یک بررسی جدید نشان داده است که در دو سوم بیماران مبتلا به سندرم خستگی مزمن یک روترویروس به نام XMRV یافت می شود.
تشخیص سندرم خستگی مزمن
برای تشخیص سندرم خستگی مزمن 8 علامت به عنوان علائم اولیه احتمالی بیان می شود که شامل موارد زیر می باشند:
- درد گلو
- درد عضلانی غیر قابل توجیه
- سردرد جدید
- خستگی خیلی شدید بعد از ورزش کردن یا فعالیت های طبیعی
- کاهش حافظه یا تمرکز
- غدد لنفاوی دردناک یا کمی بزرگ شده در گردن یا زیر بغل
- درد مفصلی بدون تورم یا قرمزی که از یک مفصل به مفصل دیگر می رود
- اختلال در خواب
در صورتی که یک فرد برای مدتی بیش از 6 ماه دارای خستگی پایدار و توجیه ناپذیر باشد و 4 نشانه از 8 نشانه که بیان شد را داشته باشد احتمالا به بیماری سندرم خستگی دچار شده است. برخی دیگر از علائم وجود دارند که شیوعشان کمتر از دیگر علائم می باشند و شامل موارد زیر می باشند:
- درد قفسه سینه مزمن
- درد شکمی
- اسهال و تعریق شبانه
علائم سندرم خستگی مزمن در یک زمان ممکن است اوج بگیرند و در زمان دیگر ثابت بمانند. در مرحله بعد علائم کاهش یافته و در صورت بهبودی دیگر تکرار نمی شوند. اما در غیر اینصورت بیماری دوباره شعله ور می شود.
خستگی زیاد بدن چه زمانی خطرناک است ؟
خستگی می تواند علامت مبتلا شدن به بسیاری از عفونت ها یا اختلالات روانی باشد. پس اگر دچار خستگی شدید هستید یا مدت هاست که شدیدا احساس خستگی دارید بهتر است در مورد این موضوع با پزشک مشورت کنید.
ریسک فاکتورهای ابتلا به سندرم خستگی مزمن
چه عواملی باعث می شوند که یک فرد به سندرم خستگی مزمن دچار شود؟
- سن: این سندرم در تمامی سنین می تواند رخ دهد اما معمولا از سنین جوانی تا میانسالی رخ می دهد.
- جنس: این بیماری در زنان نسبت به مردان بیشتر رخ می دهد اما شاید تنها دلیل این موضوع این است که زنان بیشتر از مردان درمورد علائم این بیماری با پزشک مشورت می کنند.
درمان سندرم خستگی مزمن
برای درمان سندرم خستگی مزمن هیچ درمانی وجود ندارد و شیوه های درمان فعلی بر کاهش علائم آن تمرکز دارند. طبق مطالعات انجام شده در این زمینه، برخی از داروهای ضد درد، ضد افسردگی و … می توانند تا حدودی علائم این بیماری را کاهش دهند.
آیا مصرف مکمل ها به رفع و درمان سندرم خستگی مزمن کمک می‌کنند؟
خستگی یک نشانه کمبود بسیاری از ماد مغذی می باشد، با این حال از بین تمام مواد مغذی که تست شده اند بیشترین ماده مفید برای مبتلایان به سندرم خستگی مزمن، ماده معدنی منیزیم می باشد. برای داشتن عملکردهای مهم در سلامتی، منیزیم مفید می باشد. بسیاری از علائم این بیماری با علائم کمبود منیزیم مانند مشکلات خواب، گرفتگی و اسپاسم عضلات، کمبود انرژی و دردهای عضلانی همخوانی دارد. بنابراین مصرف مکمل منیزیم می تواند برای جبران کمبود این ماده معدنی موثر باشد.