دلایل زیادی وجود دارد که برخی افراد از شیردوش دستی یا شیر دوش برقی استفاده کنند. شاید سر کار می روید یا شاید بخواهید یک شیر عادی تهیه کنید تا کودک در نبود شما بتواند از آن تغذیه کند، یا شاید می خواهید در هنگام دور بودن از خانه ، دیگران کودک شما را شیر دهند. با کمک شیردوش می توان شیر خود را دوشید و در یخچال برای چند ساعت نگهداری نمود تا در مواقع لازم بتوان از آن استفاده نمود. در این مقاله می توانید مطالب بیشتری را در مورد شیردوش مطالعه کنید.
شیردوش چیست؟
شکل 1. شیردوش چیست؟
“شیردوش” یک وسیله مکانیکی است که زنان شیرده برای استخراج و تخلیه شیر از پستان خود از آن استفاده می کنند. شیردوش ممکن است دستی باشد و نیروی مورد نیاز خود را از دست بگیرد، یا ممکن است الکتریکی باشند که با استفاده از نیروی باتری و یا برق کار می کنند.
دلایل دوشیدن شیر مادر
یکی از دلایلی که برای دوشیدن یا پمپ کردن شیر مادر وجود دارد این است که لازم نیست مادر در تمام ساعات روز برای تغذیه نوزاد در خانه بماند. همسر یا فردی مورد اعتماد می تواند وظیفه تغذیه نوزاد با شیشه شیر پر شده از طرف شما را بر عهده بگیرد. این شیر بهتر است با فنجان به نوزاد داده شود. دادن شیر از این طریق به نوزاد توسط پدر باعث می شود که کودک به صورت بهتری با پدر خود انس بگیرد. برخی از دلایلی که باعث دوشیدن شیر مادر می شوندعبارتند از:
- امتناع از شیر دادن به دلیل دردناک بودن نوک سینه ها
- بازگشت مادر شاغل به محل کار
- داشتن التهاب پستان یا ماستیت
- تغذیه نوزاد با احتیاجات خاص
- دستور توقف موقت شیردهی توسط پزشک
- بستری بودن مادر در بیمارستان و نبود شرایط شیردهی
- از بین رفتن درد و فشار در پستان های دچار احتباس
- مصرف داروهای خطرساز هنگام شیردهی توسط مادر برای درمانی خاص
قسمت های تشکیل دهنده شیردوش دستی
شکل 2. قسمت های تشکیل دهنده شیردوش
شیردوش ها از چند قسمت اصلی تشکیل شده اند:
- پوشش سینه: این بخش یک جام مخروطی شکل است که در نوک سینه قرار می گیرد و بخش های رنگی آن اطراف سینه را در بر می گیرند.
- پمپ شیردوش: این یک محفظه نرم است که وظیفه بیرون کشیدن شیر را بر عهده دارد. این پمپ یا به قسمت پوشش سینه و یا از طریق یک تویوپ پلاستیکی به پوشش سینه متصل شده است.
- ظرف شیر: این ظرف در قسمت زیر پوشش سینه قرار داده شده است و دارای قابلیت جدا شدن است. وقتی شیر پمپ می شود، شیر درون این ظرف جمع می شود. ظرف شیر یا به صورت یکبار مصرف است و یا قابل استفاده مجدد می باشد.
انواع شیردوش
- شیر دوش دستی: شیر دوش دستی دارای عملکرد راحت و شبیه به مکیدن شیر توسط نوزاد می باشد. عمل مکیدن شیر در شیردوش دستی توسط دست انجام می گیرد. این شیردوش ها نسبت به نوع برقی کم صدا، ارزان و کوچک می باشند. برخی از مادران نمی توانند بدون استفاده از شیردوش دستی شیر را تخلیه کنند. برخی دیگر معتقدند که این شیردوش ها قادر به تخلیه کامل شیر از سینه نیستند. برخی از مادران در هنگام استفاده از شیردوش، دستشان دچار خستگی می شود. شیردوش دستی با یک دست نگه داشته می شود و در همان حال شیر با دست دیگر پمپ می شود. برخی از مادران کار با این شیردوش را راحت می دانند زیرا می توانند قدرت مکش را کنترل کنند.
- شیردوش های برقی: استفاده از این شیردوش ها بسیار راحت است و می توانند تمامی شیر درون سینه را تخلیه کنند. این شیردوش ها به پریز دیوار استاندارد وصل می شوند و به طور خودکار شیر را از سینه ها می دوشند. عیبی که شیر دوش برقی نسبت به دستی دارد سنگینی و صدای زیاد آن ها می باشد. بهتر است هنگامی که نوزاد در 3 تا 4 هفتگی می باشد، برای دوشیدن شیر اقدام شود زیرا اگرکودک بزرگتر باشد دیگر شیشه را نمی گیرد. شیردوش های برقی هم به صورت تکی و هم دوتایی پیدا می شوند. از مزایای این شیردوش ها سرعت بالا و راحت بودن کار با آن ها می باشد. برخی از این شیردوش ها دارای درجه تنظیم مکش می باشند.
- شیردوش باتری: این شیردوش ها به وسیله باتری کار می کنند و جزو دسته برقی ها قرار می گیرند اما تنها تفاوتشان در روش مصرفی برق آن ها می باشد. این شیردوش ها بدون سیم هستند و به راحتی در هر جایی می توان از آن ها استفاده نمود البته همیشه باید شارژ باتری های آن را در نظر گرفت و برای اطمینان باتری اضافه به همراه داشت.
- شیردوش نیمه برقی: نوع دیگری از شیردوش ها وجود دارند که می توان هم به صورت برقی و هم دستی از آن ها استفاده نمود.
شکل 3. انواع شیردوش
شیر دوشیده شده مادر چگونه باید ذخیره و یا فریز کرد؟
برای نگهداری شیر مادر از ظرف پلاستیکی استفاده کنید. زیرا ظرف پلاستیکی برای جمع آوری و ذخیره شیر بهتر از ظرف شیشه ای می باشند و این به این دلیل است که لکویست ها و گلبول های موجود در شیر مادر به جداره ظرف شیشه ای می چسبند و خاصیت خود را از دست می دهند.
ظرفی که برای نگهداری شیر استفاده می گردد باید از قبل جوشانده شود و بعد از خنک شدن مورد استفاده قرار گیرد. شیر دوشیده شده را بلافاصله در یخچال قرار دهید.
شیر دوشیده شده در درجه حرارت اتاق به دور از آفتاب، گرمای چراغ و یا شوفاژ از 6 تا 8 قابل نگهداری می باشد. دقت کنید اگر شیر را در دمای اتاق نگه داشتید دیگر قابلیت فریز کردن را ندارد.
شکل 4. شیر دوشیده شده مادر چگونه باید ذخیره و یا فریز کرد؟
شیر دوشیده شده تا 48 ساعت در یخچال قابل نگهدری است و یا اینکه در 30 دقیقه اول آن را در یخچال بگذارید و سپس آن را فریز نمایید. ظرف پر شده از شیر باید تا سه چهارم ظرفیت پر شود تا جا برای یخ زدن نیز داشته باشد.
روی ظرف های شیر بهتر است تاریخ دوشیدن نیز درج شود تا برای استفاده اول شیرهای قدیمی تر مصرف شوند. اگر شیرمادر در جایخی یخچال نگهداری می شود تا 2 هفته می تواند نگهدری شود، در فریزرهای معمولی (18- درجه) 3 ماه و در فریزرهای صنعتی (32- درجه) تا 6 ماه قابل استفاده است.