شی باتر یا شیا باتر یک روغن جامد می باشد که از آجیل درخت آفریقایی شیا کاریته به دست می آید و ویتامین های A، E، F و اسیدهای چرب ضروری و مواد مغذی برای تولید کلاژن در پوست را تولید می کند.
شی باتر چیست؟
شی باتر یا کره شی یک روغن گیاهی است که از دانه های روغنی درخت شی در آفریقا استخراج می شود. این روغن جامد است و شکلی مشابه کره دارد به همین دلیل به آن کره شی می گویند. کاربرد فراوان این روغن در درمان بیماری های پوست و مو در ابتدا برای مردم آفریقا مشخص شد. به مرور زمان پای شی باتر به کشورهای دیگر نیز باز شد و همگان از خواص این روغن شگفت انیز بهره مند شدند. این ماده به طور گسترده در مواد آرایشی مانند مرطوب کننده و لوسیون استفاده می گردد. کره شی خوراکی است و به عنوان جایگزین کره کاکائو نیز استفاده می شود اما طعم آن تا حدود زیادی متفاوت است. این کره ترکیب پیچیده ای از اسیدهای چرب مانند اسید اولئیک (40-60%)، اسید استئاریک (20-50%)، اسید لینولئیک (3/11)، اسید پالمیتیک (9-2)، اسید لینولنیک (1>) و اسید آراشیدیدیک (1>) می باشد. کره شی در محدوده دمای بدن انسان ذوب می شود و طرفداران استفاده از آن بر جذب سریع آن از راه پوست و خواص ترمیم کننده و مرطوب کننده آن تاکید دارند.
خواص شی باتر برای پوست
مرطوب‌کننده
از شی باتر برای مرطوب کنندگی پوست استفاده می گردد و این خاصیت به دلیل وجود ترکیباتی مانند لینولئیک، استئاریک، پالمیتیک اسید، اسیدهای چرب و اولئیک می باشد. این خواص باعث استحکام پوست و مقاومت در برابر خشکی پوست می گردد.
ضدالتهاب
شی باتر باعث هدف قرار دادن سیتوکین ها و سایر سلول های التهابی می شود و باعث کاهش تولیدات التهابی آن ها می شود. این خاصیت التهابات ناشی از عوامل محیطی مانند هوای خشک را نیز به حداقل می رساند.
ضد قارچ
شی باتر عنصری قدرتمند برای مقابله با عفونت های پوستی ناشی از قارچ هایی مانند درماتوفبت شناخته می شوند. درماتوفیت یک بیماری شایع پوستی مشترک در سگ، گربه و انسان است.
بازسازی سلولی
شی باتر دارای خواص آنتی اکسیدانی و مرطوب کنندگی در تولید سلول های جدید در پوست می باشد. بدن به طور پیوسته در حال ساختن سلول های جدید و دفع سلول های مرده قدیمی می باشد. بدن انسان روزانه 30000 تا 40000 سلول قدیمی را از پوست خود حذف می کند. سلول های مرده روی پوست و سلول های جدید در لایه پایینی تشکیل می شوند. با وجود رطوبت مناسب روی پوست سلول های مرده کمتری خواهید داشت و راه برای سلول های تازه باز می شود.
ترک‌های پوستی و زخم
از مزایای این روغن پیشگیری از تولید فیبروبلاست های کلوئیدی است که از رشد بی رویه کلوئید جلوگیری می کند و باعث افزایش رشد سلول های سالم می شوند و باعث بهبودی پوست می گردد.
تسکین جای نیش حشرات
استفاده از این کرم تاثیر خوبی در نیش حشرات دارد و به طور سنتی برای درمان نیش زنبور و دیگر حشرات به کار می رود.
کمک به افزایش تولید کلاژن
از مزایای شی باتر این است که دارای ماده تریپن در ترکیبات خود می باشد که این ماده مانع تخریب کلاژن و باعث تولید فیبرکلاژن می گردد که در نهایت باعث از بین رفتن آثار جراحت در پوست می گردد.
خواص شی باتر برای مو
جلوگیری از شکستگی مو
این روغن بسیار مفید و موثر برای رشد و تقویت مو می باشد. اگر تار مو نازک و شکننده است، می توان از این روغن برای استحکام و ضخیم شدن موی سر استفاده نمود. البته در استفاده از این روغن نباید زیاده روی نمود. در صورتی که موی چربی دارید بهتر است به صورت کمتر از این روغن استفاده نمایید چون باعث چرب تر شدن مو می شود.
مرطوب‌کننده مو
شی باتر نوعی چربی است که برای نرم کردن موهای خشک، آسیب دیده و شکننده بسیار مفید می باشد. برای داشتن موی بلند و نرم می توان از خواص فراوان آن برای سلامتی و زیبایی مو استفاده کرد. مراقبت های زیبایی مو به وسیله کره شی باتر باید حتما هفته ای دو بار استفاده شود تا رشد موها، بافت و میزان رطوبتشان افزایش پیدا کند.
کاهش تحریک پوست سر
کره شی می تواند آسیب های ناشی از رنگ، سشوار، آلودگی هوا را در موها درمان کند. علاوه بر این کره شی برای تسکین خارش سر و شوره نیز موثر است. علاوه بر این کره شی می تواند آسیب های ناشی از نمک و کلر در آب استخر را خنثی کند پس قبل از شنا باید مقداری کره شی را به کف سر خود بزنید.
عوارض جانبی و خطرات شی باتر
به طور کلی شی باتر ماده ای کم خطر است. حساسیت به کره شی باتر به ندرت دیده می شود. برخی افراد حتی به دانه های خوراکی مانند فندق نیز حساسیت دارند اما نسبت به شی باتر واکنش خاصی نشان نمی دهند. اما شی باتر در دسته این دانه ها قرار ندارد. علت این است که شی باتر مانند این دانه ها دارای سطح مشابهی از پروتئین نیست پس نمی تواند باعث تحریک و ایجاد حساسیت گردد. این موارد به معنی این نیست که شی باتر هیچ عوارضی ندارد. شی باتر خاصیت کرمی دارد به همین دلیل امکان مسدود شدن منافذ پوستی وجود دارد به ویژه اگر پوست شما مستعد آکنه باشد. به همین دلیل در هنگام مصرف کرم و محصولات حاوی شی باتر باید آن را با مواد دیگری نیز ترکیب کنید و بعد از استفاده حتما پوست را با آب شست و شو دهید تا از ایجاد آکنه جلوگیری شود.
شیوه‌ی استفاده از شی باتر
اگر می خواهید که از مزایای شی باتر بهره مند شوید باید از کرم هایی استفاده نمایید که حاوی این ترکیب باشند. می توان برای استفاده از کره شی باتر آن را به صورت مستقیم روی صورت خود استعمال نمود. اگر آرایش می کنید استفاده از کرم شی باتر در طول روز می تواند باعث ایجاد مشکل در پوشش دهی محصولات آرایشی بر روی پوست شود. علاوه بر این می توان با استفاده از کره شی و چند ماده دیگر نیز اقدام به تهیه ماسک صورت نمود. پس ابتدا صورت خود را با آب گرم و پاک کننده کرم بشویید. یک ماسک با مواد زیر تهیه نمایید:
- 1 قاشق غذا خوری عسل خام
- 3 تا 4 قطره رون انگور
- 1 قاشق غذا خوری کره شی خالص
این ترکیبات را به خوبی مخلوط کنید و سپس روی پوست صورت خود بمالید. ماسک را روی صورت خود بزنید و اجازه دهید برای 10 تا 12 دقیقه روی صورت استراحت کند. بعد از گذشت این زمان صورت را به خوبی شست و شو دهید تا بهترین نتیجه را از آن بگیرید. دقت کنید که اگر پوستتان مستعد آکنه است اعمال این ماسک را با دقت بیشتری انجام دهید زیرا ممکن است باعث افزایش ایجاد آکنه روی پوست گردد.