همه افراد در واقع فشار خون دارند زیرا خون برای گردش در عروق بدن از نیرو و فشاری برخوردار است که باعث می شود به نقاط مختلف بدن برسد. اما اگر این فشار خون افزایش پیدا کند بیماری محسوب می شود. افزایش فشار خون می تواند اعضای مختلفی از جمله عروق خونی، مغز، قلب و کلیه ها را تحت تاثیر قرار دهد. در این مطلب اطلاعات بیشتری در مورد فشار خون می توانید به دست آورید.
فشار خون چیست ؟
یکی از علائم اصلی حیات فشار خون است. فشار خون هنگامی رخ می دهد که سرخرگ های بزرگ قابلیت ارتجاع و استحکام طبیعی خود را از دست دهند و عروق کوچک نیز باریک شوند. فشار خون بالا، کشنده بی سر و صدا نیز نامیده می شود زیرا تا مراحل پایانی هیچ علامتی از خود نشان نمی دهد. به طور طبیعی استرس و فعالیت بدنی باعث بالا رفتن فشار خون می شوند، اما فردی که دچار فشار خون شده است در حالت طبیعی نیز فشار خونش بالا می باشد. فشار خون مقدار فشاری است که توسط خون در جریان، به دیواره رگ ها وارد می شود و یکی از علائم حیاتی می باشد. فشار یک مفهوم فیزیکی است که به قدرت یک مایع متحرک اشاره دارد. فشار خون در نواحی نزدیک به قلب بیشتر است ونسبت به فاصله گرفتن از قلب این مقدار کم می شود. فشار خون با جریان یافتن به شاهرگ بالا رفته و به رگ ها کم می شود. به همین دلیل است که فشارخون معمولا در بخش های مختلف سیستم گردش خون متفاوت است.
نحوه اندازه گیری فشار خون
همانطور که گفتیم فشار خون در بخش های مختلف سیستم گردش خون متفاوت می باشد اما در اندازه گیری، فشار خون به دو نوع سیستولی و دیاستولی تقسیم می شود. فشار خونی که در سرخرگ ها وجود دارد فشار خون سیستولی نام دارد و فشار خونی که در سیاهرگ وجود دارد فشار خون دیاستولی نامیده می شود. معمول ترین روش اندازه گیری فشار خون از طریق فشار سنج است که از ارتفاع جیوه برای انداز گیری فشار خون در حال چرخش در رگ ها استفاده می گردد. فشار خون طبیعی برای فشار خون سیستولی پایین تر از 120 میلی متر جیوه و برای فشار خون دیاستولی پایین تر از 80 میلی متر جیوه می باشد. در جوامع گوناگون شیوع فشار خون بالا متفاوت است.
فشار خون بالا در چه کسانی دیده می شود؟
فشار خون بالا در افراد مسن بسیار شایع است تقریبا از هر 4 نفر حدود 1 نفر از فشار خون بالا رنج می برند. در مردان در سنین جوانی و در زنان در سنین بالا بیشتر از مردان دیده می شود. به طور کلی با افزایش سن خطر ابتلا به فشار خون بالا می رود.
علل ایجاد فشار خون بالا
علل بروز این بیماری هنوز به طور کامل شناخته شده نیست. اما برخی عوامل وجود دارند که باعث ایجاد زمینه برای مبتلا شدن فرد به فشار خون بالا می گردد. این عوامل عبارتند از:
- استرس
- سیگار کشیدن
- کم تحرکی و نداشتن فعالیت کافی بدن
- چاقی و اضافه وزن
- پشت میز نشینی
- مصرف الکل
- مصرف قرص های ضد حاملگی، استروییدها و بعضی از داروهای مهار کننده اشتها
- رژیم غذایی که نمک زیاد دارد یا چربی اشباع شده و عدم مصرف میوه و سبزی
- نژاد: سفید پوستان و نژاد هندواروپایی بیشتر دچار افزایش فشار خون می گردند.
- عوامل ژنتیکی: اگر یکی از والدین و یا هر دو دچار فشار خون بالا باشند خطر ابتلای فرد به فشار خون بیشتر می باشد.
فشارسنج چیست ؟
فشار سنج وسیله ای قابل اعتماد برای سنجش و مراقبت پزشکی در جهت تعیین فشار خون می باشد. فشارسنج برای انواع مختلفی از شرایط و انواع بیماری استفاده می گردد. دستگاه های فشارسنج جایگزین دارند اما باید با اعتبارسنجی، نگهداری و با آموزش مناسب مورد استفاده قرار گیرد.
انواع فشارسنج
انواع فشارسنج به شرح زیر می باشد:
فشارسنج جیوه‌ای
این فشار سنج مهم ترین استاندارد اندازه گیری فشار خون شناخته می شود. در این دستگاه ها یک ستون جیوه مانند دستگاه دماسنج قراردارد که فشار را نشان می دهد. احتمال اینکه این دستگاه درست کار نکند کم می باشد. تنها چیزی که در آن حرکت می کند ستون جیوه می باشد. برای خواندن فشار باید به اعدادی دقت شود که در دو طرف ستون جیوه قرار دارند. اما باید گفت به دلیل اینکه جیوه یک ماده سمی است و ممکن است محیط را آلوده کند، استفاده از فشار سنج جیوه ای رو به کاهش است.
فشارسنج عقربه‌ای
بعضی از فشارسنج ها از نوع عقربه ای می باشند. فشارسنج عقربه ای یک وسیله فنردار است که از طریق فشار هوا عقربه را روی یک صفحه مدرج حرکت می دهد که هر درجه در آن نشانگر یک میلی متر جیوه می باشد. این نوع از فشار سنج ارزان است و دارای قابلیت حمل آسان تری نسبت به فشار سنج جیوه ای می باشد.
فشارسنج دیجیتال
این نوع فشار سنج ها دارای دو نوع مچی و بازویی هستند و از نظر دقت فشارسنج های بازویی عملکرد بهتری دارند. به دلیل اینکه گاهی اوقات دستگاه های دیجیتال و خودکار دچار خطا می شوند همیشه توصیه می شود که از فشارسنج های جیوه ای استفاده گردد و استفاده از فشارسنج های دیجیتال برای افرادی توصیه می شود که توانایی استفاده از این وسایل استاندارد را ندارند.
هنگام خرید دستگاه فشار سنج به چه نکاتی باید توجه کرد؟
دقت دستگاه فشارسنج
مهمترین ویژگی یک دستگاه فشارسنج میزان دقت آن است. اگر به هر دلیلی دستگاه شما فشار را به درستی نشان می دهد می تواند سلامتی شما را به خطر بیندازد. باید اطمینان حاصل کنید که دستگاه شما دارای عملکردی مانند یک دکتر خانگی باشد.
ضمانت نامه
در هنگام خرید فشارسنج باید به ضمانت نامه آن نیز دقت کنید و ببینید آیا خدمات پس از فروش دارند یا خیر.
میزان حافظه
میزان حافظه نگهداری اطلاعات بسیار مهم است. در اکثر موارد بهتر است فشارسنج دارای حافظه نگهداری حداقل یک ماه اطلاعات درون خود باشد.
بازو یا مچ دست
هر دو محل مچ یا بازو فشار خون را به درستی تشخیص می دهند اما مدل های بازویی دارای نتایج دقیق تری می باشند. در واقع به دلیل اینکه فشارسنج های بازویی دارای سطح ارتفاعی مناسب نسبت به قلب هستند بهتر است بیشتر مورد استفاده قرار گیرند.
میزان باطری فشار سنج دیجیتال
میزان موجود بودن باطری و دوام آن و همچنین اینکه می توان باطری های این دستگاه را بعد از اتمام عمرشان دوباره تهیه کرد نیز مهم است. اگر دستگاه باتری نداشته باشد دلیلی است برای اینکه در هنگام استفاده از فشارسنج باید آن را به برق وصل نمایید.
کاف دستگاه فشار سنج
به اندازه کاف فشارسنج نیز باید دقت شود. اندازه کاف نادرست باعث اندازه گیری فشار نادرست می شود. اینکه فشارسنج از نوع مچی یا بازویی است در انتخاب کاف تاثیر دارد. بعضی از کاف های فشارسنج ها دارای هر دو نوع کارکرد مچی و بازویی می باشند. پس توجه کنید که قبل از خرید اندازه مچ دست یا بازوی خود را بگیرید تا بتوانید اندازه درست را انتخاب کنید.
ضربان قلب و ضربان قلب نامنظم
اکثر مانیتورهای فشار خون در زمان ضربان قلب را بررسی کرده و ضربان قلب نامنظم را هنگام انجام آزمایش فشار خون تشخیص می دهند. این یک ویژگی ارزشمند است زیرا می تواند بر سلامت عمومی نظارت دقیقی داشته باشد.
کالیبراسیون
بعد از یک یا دو سال لازم است که دستگاه فشار خون کالیبره شود تا بتواند نتایج دقیق تری را در هر بار استفاده نشان دهد.
منابع مورد استفاده